Remanent, czyli inaczej spis z natury, to wykaz dóbr jakie posiada firma w celu sprzedaży klientom. W ich skład wchodzą towary handlowe, materiały/surowce podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkty w toku produkcji, wyroby gotowe, braki oraz odpady. Spis z natury sporządza się w celu rzeczywistego odzwierciedlenia dochodu. 

Kiedy sporządza się remanent?

Zasady sporządzania spisu z natury są ujęte w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z nim remanent wykonuje się:

  • na dzień rozpoczęcia działalności

  • na dzień likwidacji działalności

  • na dzień 1 stycznia 

  • na koniec każdego roku podatkowego

  • w sytuacji, gdy naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie spisu z natury

  • miesięcznie

Ważne!
Jeśli przedsiębiorca sporządził spis z natury na dzień 31 grudnia roku podatkowego to nie musi sporządzać remanentu na dzień 1 stycznia roku następnego roku podatkowego. Wykorzystuje on ten sam spis z natury. 

Co zawiera remanent?

Spis z natury powinien zawierać co najmniej:

  • imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy)

  • datę sporządzenia spisu

  • numer kolejny pozycji remanentu

  • szczegółowe określenie towaru bądź składników podlegających spisowi

  • jednostkę miary

  • ilość stwierdzoną w czasie spisu

  • cenę w złotych i groszach za jednostkę miary

  • wartość wynikającą z iloczynu ilości towaru/składników przez jego cenę jednostkową

  • łączną wartość spisu z natury 

  • klauzulę „Spis zakończono na pozycji ...”

  • podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników)

Ważne!
Spis z natury jest wpisywany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie przechowuje się łącznie z KPiR.

Jak wycenić remanent?

Podczas sporządzania spisu z natury należy nie tylko spisać ilości dóbr, ale także odpowiednio je wycenić.

Ważne!
Przedsiębiorcy będący płatnikami podatku VAT wyceniają towary i materiały według cen zakupu netto, a ci którzy nie są płatnikami VAT (nievatowcy) biorą pod uwagę cenę brutto.

Towary handlowe i materiały należy wycenić według cen zakupu, nabycia lub według cen rynkowych z dnia sporządzenia remanentu. Przedsiębiorca powinien wybrać najniższą z tych cen. 

Remanent półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji należy wycenić na podstawie kosztów ich wytworzenia.

Z kolei odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.

W przypadku materiałów częściowo zużytych ulegają one remanentowi w całości, czyli po cenie zakupu. 

Co ważne, podatnik jest obowiązany dokonać wyceny najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury. 

Ważne!
Z zasady remanentowi nie ulegają środki trwałe i wyposażenie. Wyjątkiem jest remanent likwidacyjny. 

Po co sporządzać remanent?

Prawidłowe sporządzenie remanentu jest niezbędne do określenia dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej, aby później móc od niego zapłacić podatek dochodowy

Jednak wykonanie remanentu jest potrzebne nie tylko ze względów podatkowym, ale także może pomóc w prowadzeniu firmy oraz pokazać jej obraz sytuacji finansowej i majątkowej. Dzięki świadomości cen i ilości posiadanych dóbr można m. in.:

  • zwiększyć sprzedaż, poprzez utrzymywanie odpowiedniego stanu w magazynie i niedopuszczaniu do sytuacji, gdy brakuje towaru bądź materiałów

  • redukować koszty przez zamawianie i produkcję takiej ilości dóbr, aby później nie przepłacać za magazynowanie

  • uniknąć odpadów

  • mieć świadomość co warto kupować w większej ilości bądź co warto kupować hurtowo i tym samym zyskiwać zniżki

  • mieć świadomość kiedy sprzedaż danych towarów następuje w największej ilości.

Dzięki remanentowy przedsiębiorca może obserwować na co wydaje najwięcej pieniędzy, w jakiej ilości towary są sprzedawane oraz za jakie kwoty może je sprzedawać.