Czynny podatnik VAT nabywając towary i usługi ma prawo obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z zakupu pod warunkiem, że zakupione towary czy usługi służą wykonywaniu czynności opodatkowanych. W przypadku, gdy kupowane towary i usługi służą wykonywaniu czynności zarówno tych, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, jak i tych czynności przy których podatnik nie ma takiego prawa, odliczenie podatku przysługuje jedynie w tej części, w której zakup służy czynnościom opodatkowanym.

W sytuacji prowadzenia sprzedaży mieszanej przedsiębiorca powinien stosować się do zapisów art. 90 ustawy o VAT co oznacza, że podatnik jest zobowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Nie zawsze jednak możliwe jest dokładne wyodrębnienie wydatków, od których można odliczać podatek VAT i tych, przy których jest to niedozwolone. W takiej sytuacji należy zastosować proporcję.

Proporcję ustala się na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, dal którego proporcja jest ustalana. Wynik należy zaokrąglić w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Warto przy tym pamiętać, że w przypadku skrajnych wartości proporcji stosuje się dla niej zasady specjalne. I tak, jeśli proporcja:

  • przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;
  • nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.